Rối loạn tâm thần là chứng bệnh rất phổ biến ngày nay. Chứng rối loạn này là triệu chứng của nhiều bệnh lý về thần kinh hoặc tâm lý. Bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống và công việc của bệnh nhân và cả người thân. Tuy nhiên, rối loạn tâm thần có những dấu hiệu nhận biết sớm và việc điều trị rối loạn tâm thần là điều khả thi với y học hiện nay.
Hiểu đúng về rối loạn tâm thần
Theo thống kê ở Mỹ, trung bình mỗi năm có khoảng 100.000 người bị rối loạn tâm thần tuổi vị thành niên. Vậy rối loạn tâm thần là một bệnh về tâm lý hay dấu hiệu của bệnh thần kinh?
Rối loạn tâm thần là gì?
Theo chuyên gia định nghĩa, rối loạn tâm thần là triệu chứng bệnh, không phải là một bệnh lý. Rối loạn tâm thần là tên gọi chung của một số triệu chứng tâm lý và hành vi phi thực tế. Rối loạn tâm thần đồng thời là dấu hiệu của các bệnh về tâm lý, cũng là biểu hiện của các bệnh thần kinh.
Rối loạn tâm thần có thể hiểu đơn giản là hiện tượng nhìn, nghe, nhận thức những thứ không có thật. Người bệnh rất khó để phân biệt được đâu là thực tế, đâu là ảo tưởng. Từ đó, bệnh nhân có những hành động, lời nói khó hiểu. Chứng rối loạn tâm thần gây nhiều bất lợi cho bệnh nhân trong cuộc sống và công việc. Về lâu dài, rối loạn tâm thần có thể biến chứng thành các bệnh thần kinh như tâm thần phân liệt, hoang tưởng paraphrenia,…
Rối loạn tâm thần là một triệu chứng bệnh thần kinh và tâm lý
Các dạng rối loạn tâm thần
Rối loạn tâm thần có nhiều dạng, thể hiện các tình trạng sức khỏe tâm thần và thể chất khác nhau:
- Rối loạn phân liệt: Rối loạn này gần giống với bệnh tâm thần phân liệt nhưng bao gồm các giai đoạn rối loạn tâm trạng.
- Rối loạn tâm thần ngắn hạn: Rối loạn xảy ra nhằm phản ứng với các sự kiện đột ngột, thường kéo dài dưới một tháng và hiếm khi tái phát trở lại.
- Rối loạn ảo tưởng: Tình trạng người bệnh có niềm tin mãnh liệt vào điều gì đó phi lý và kỳ quái khác thường, không có cơ sở thực tế.
- Rối loạn tâm thần lưỡng cực: Tình trạng người bệnh bị rối loạn cảm xúc vui - buồn, tâm trạng phản ứng buồn vui đột ngột và quá mức.
- Trầm cảm: Bệnh trầm cảm cũng được xem một chứng rối loạn tâm thần nhẹ.
- Rối loạn tâm thần sau sinh: Tình trạng cảm xúc thất thường, căng thẳng hoặc ảo giác của mẹ bỉm sau khi sinh.
- Rối loạn tâm thần do chất gây nghiện: Rối loạn tâm thần do tác động của các chất kích thích mạnh lên não, khiến não tổn thương.
Các dấu hiệu nhận biết rối loạn tâm thần
Biểu hiện đặc trưng của rối loạn tâm thần là ảo giác và ảo tưởng. Tuy nhiên, trước đó, bệnh nhân sẽ có một số dấu hiệu nhận biết sớm chứng rối loạn này.
Những dấu hiệu nhận biết sớm chứng rối loạn tâm thần điển hình
Xác định rối loạn tâm thần là điều hết sức cần thiết cho việc chữa trị. Trước khi có những biểu hiện đặc trưng của chứng rối loạn tâm thần, bệnh nhân thường có các dấu hiệu như:
- Cảm thấy nghi ngờ, bất an với mọi thứ xung quanh.
- Thường cố chấp trong suy nghĩ và định kiến.
- Khó tập trung, suy nghĩ mông lung, không rõ ràng.
- Bỏ bê bản thân trong việc ăn uống, vệ sinh hay chăm sóc sức khỏe.
- Tự cô lập bản thân, không giao tiếp hay tiếp xúc với người ngoài.
Người bệnh hay có biểu hiện xa lánh mọi người, cô lập bản thân
Những biểu hiện phổ biến của chứng rối loạn tâm thần
Biểu hiện rõ ràng của rối loạn tâm thần là sự ảo giác và ảo tưởng về những sự vật, sự việc phi lý, không có thật.
Ảo giác
Ảo giác là hiện tượng nhìn, nghe hoặc nhận thức về một sự việc, sự vật không có thực nhưng lại vô cùng rõ ràng. Hoang tưởng ảo giác có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức như thính giác, thị giác, xúc giác,… Phổ biến nhất ở bệnh nhân rối loạn tâm thần là ảo giác thính giác.
- Ảo giác thính giác: Nghe thấy giọng nói, âm thanh không có thật. Thông thường, bệnh nhân rối loạn tâm thần thường nghe thấy giọng nói nhưng không xác định được nguồn phát.
- Ảo giác xúc giác: Cảm giác kỳ lạ hoặc cảm thấy có sự va chạm “vô hình” mà không thể giải thích.
- Ảo giác thị giác: Nhìn thấy những sự vật không có thật hoặc sự việc phi lý. Thường những người bị rối loạn tâm thần do rượu bia sẽ xuất hiện hiện tượng này.
Ảo tưởng
Ảo tưởng hay chứng hoang tưởng là những niềm tin, tưởng tượng sai với thực tế. Những niềm tin này “bám lấy” bệnh nhân, khiến bệnh nhân luôn tin vào, dù có bằng chứng chứng minh sự vô lý của chúng. Ví dụ một số ảo tưởng bệnh nhân thường gặp như:
- Có ai đó hoặc một thế lực nào đó đang theo dõi họ.
- Ảo tưởng về sự nổi tiếng của bản thân
- Ảo tưởng về các thảm họa có thể xảy ra như sóng thần, động đất, diệt vong,…
- Ảo tưởng về những sự kiện trái với quy luật tự nhiên như trái đất hình vuông, mặt trời xoay quanh trái đất,…
Suy nghĩ thiếu logic
Cách suy nghĩ cũng thể biện tình trạng sức khỏe ở bệnh nhân. Người bị rối loạn tâm thần thường có những suy nghĩ thiếu logic, không hợp lý khi giải thích các vấn đề đơn giản. Cách tư duy của bệnh nhân thường khá lỏng lẻo và không liên quan. Khi thuật lại một sự việc, người bị rối loạn tâm thần không thể diễn đạt một cách mạch lạc, trôi chảy. Khi trả lời các câu hỏi, bệnh nhân khó đưa ra câu trả lời trực tiếp, luôn có chi tiết dư thừa hoặc thiếu liên kết.
Hành vi
Bệnh nhân rối loạn tâm thần thường có những hoạt động, hành vi khó đoán trước và đột ngột. Đa phần các hành vi đều vô nghĩa như đếm đi đếm lại số bước chân. Một số trường hợp, người mắc chứng rối loạn này có những phản ứng thái quá và hành vi bất ngờ khi bị kích động như lớn tiếng quát nạt, đánh người, đập phá đồ đạc,…
Ảo giác và ảo tưởng là hai biểu hiện đặc trưng nhất của rối loạn tâm thần
Nguyên nhân nào gây nên chứng rối loạn tâm thần
Rối loạn tâm thần có thể xuất phát từ một bệnh lý tâm thần, một chấn thương về tâm lý hoặc sử dụng chất kích thích. Thậm chí, một sự kiện bất ngờ cũng có thể kích hoạt chứng rối loạn này.
Yếu tố di truyền
Các nghiên cứu đã chứng minh dường như có ảnh hưởng của gen đến chứng rối loạn tâm thần. Khảo sát cho thấy, cha mẹ từng trải qua rối loạn này thì con có tỷ lệ mắc rối loạn cao hơn bình thường.
Những nghiên cứu trong lĩnh vực di truyền cho thấy có một số gen làm gia tăng khả năng tổn thương tâm thần và các bệnh thần kinh. Tuy nhiên, người có gen này không có nghĩa là họ sẽ bị rối loạn tâm thần. Các nhà khoa học cũng cho rằng, gen có ảnh hưởng đến rối loạn nhưng mức độ ảnh hưởng không cao.
Yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng đến rối loạn tâm thần
Sự thiếu hụt chất dẫn truyền
Các chất dẫn truyền thần kinh có mối liên hệ chặt chẽ đến chứng rối loạn tâm thần. Đặc biệt chất dẫn truyền thần kinh serotonin.
Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh, được não sử dụng để truyền thông tin giữa các tế bào não. Sự thiếu hụt serotonin làm gián đoạn các chức năng não. Điều này cũng giải thích cho các biểu hiện ảo giác, ảo tưởng của rối loạn này .
Hoạt động quá mức của serotonin cũng làm ảnh hưởng đến chức năng não và gây ra rối loạn phân liệt, rối loạn lưỡng cực. Ngoài serotonin, còn một số chất dẫn truyền khác cũng có liên quan đến rối loạn như: Glutamate, GABA và acetylcholine.
Sử dụng chất kích thích
Chất kích thích và chất độc từ chất kích thích làm tăng nguy cơ rối loạn tâm thần do ảnh hưởng đến các chức năng não. Theo một khảo sát, các bệnh nhân rối loạn tâm thần do sử dụng chất kích thích chiếm hơn một nửa tổng số người bệnh.
Những chất kích thích làm ảnh hưởng đến não như rượu bia, cần sa, LSD, amphetamine. Chất kích thích tác động lên não bộ, khiến người bệnh cảm thấy hưng phấn quá mức. Từ đây sinh ra những ảo giác về hình ảnh và âm thanh. Sử dụng lâu ngày làm suy giảm chức năng não, gây mất kiểm soát và hình thành những bệnh về thần kinh.
Sử dụng chất kích thích làm tăng tỷ lệ mắc chứng rối loạn này
Các vấn đề liên quan đến não
Các vấn đề liên quan đến não cũng thúc đẩy làm gia tăng tỷ lệ mắc chứng rối loạn tâm thần. Não bị chấn thương làm ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng. Do đó, cách nhìn nhận, tư duy của bệnh nhân cũng bị tác động. Ngoài ra, những bệnh như u não, Parkinson, Alzheimer,… đôi khi cũng gây nên chứng rối loạn này.
Những tổn thương và bệnh liên quan đến não cũng ảnh hưởng trực tiếp đến rối loạn này
Một số nguyên nhân khác
Bên cạnh những nguyên nhân cơ bản vừa kể trên, còn một số lý do khác dẫn đến rối loạn tâm thần như:
- Sự thay đổi về nội tiết ở phụ nữ sau sinh, tuổi dậy thì.
- Tình trạng rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ, thường xuất hiện ở độ tuổi trên 2525
- Mất ngủ, chất lượng giấc ngủ kém, ngủ không sâu, hay giật mình.
- Căng thẳng quá mức, stress.
- Những chấn thương, tác động tiêu cực về mặt tâm lý.
- Bệnh HIV, sốt rét, động kinh, giang mai,…
Điều trị rối loạn tâm thần như thế nào?
Rối loạn tâm thần có xu hướng tăng và ngày càng phổ biến ở hiện nay. Chứng rối loạn sẽ chuyển biến nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Tâm lý trị liệu
Các nhà nghiên cứu đều đồng tình rằng tâm lý trị liệu là phương pháp điều trị rối loạn tâm thần hiệu quả nhất. Phương pháp này không chỉ giúp bệnh nhân sớm nhận biết các dấu hiệu rối loạn mà còn hỗ trợ người bệnh xác định thực tế và ảo giác.
Ngoài ra, áp dụng các bài tập tâm lý giúp người bệnh tư duy rõ ràng, liên kết suy nghĩ một cách chặt chẽ. Đồng thời, phương pháp cũng cải thiện tình trạng suy nghĩ cực đoan, hướng bệnh nhân đến những suy nghĩ lành mạnh.
Các chuyên gia luôn khuyên người bệnh nhận tư vấn từ bác sĩ
Điều trị rối loạn tâm thần bằng thuốc
Điều trị bằng thuốc cũng rất hữu ích với người mắc chứng rối loạn tâm thần. Sử dụng thuốc giúp điều hòa hormone serotonin, cải thiện tình trạng thiếu hoặc thừa chất dẫn truyền. Điều này rất quan trọng đối với bệnh nhân rối loạn tâm thần.
Các loại thuốc an thần giúp giảm tình trạng xuất hiện ảo giác. Đồng thời giúp bệnh nhân suy nghĩ rõ ràng, minh mẫn hơn. Tùy vào tình trạng sức khỏe và triệu chứng cũng như nguyên nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra quyết định phù hợp cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, thuốc điều trị luôn có tác dụng phụ. Vì thế, việc tự ý sử dụng thuốc là điều tối kỵ. Dù bệnh ở mức nhẹ hay nặng, giai đoạn sớm hay sau thì người bệnh chỉ được dùng thuốc khi có sự giám sát của bác sĩ.
Kim Thần Khang - Giải pháp phòng ngừa và hỗ trị điều trị rối loạn tâm thần
Rối loạn tâm thần tuy có thể dễ kích hoạt nhưng bạn cũng hoàn toàn có thể phòng ngừa chứng rối loạn này từ sớm. Giải pháp tối ưu để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị rối loạn tâm thần là bổ sung dinh dưỡng cho não bộ.
Kim Thần Khang là sản phẩm uy tín được nhiều người tin tưởng và sử dụng, giúp hỗ trợ và phòng ngừa rối loạn tâm thần. Với chiết xuất từ thiên nhiên, Kim Thần Khang an toàn với sức khỏe mọi người. Không chỉ thế, sản phẩm còn chiết xuất từ những dược liệu quý giá như hợp hoan bì, táo nhân, viễn chí, hồng táo,… giúp an thần, tĩnh tâm và ngủ ngon giấc.
Trong đó, hợp hoan bì còn được chứng minh giúp tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh serotonin nội sinh. Việc tổng hợp và điều hòa chất dẫn truyền giúp người bệnh giảm các triệu chứng và tăng cường chức năng não.
Kim Thần Khang - Giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị rối loạn tâm thần
Vừa rồi là những thông tin về rối loạn tâm thần và trả lời cho câu hỏi “Rối loạn tâm thần là bệnh tâm lý hay dấu hiệu bệnh thần kinh”. Nếu có vấn đề cần giải đáp, hãy gọi ngay tới SĐT 0902 207 739 (zalo/viber) để được tư vấn miễn phí và giải đáp mọi thắc mắc.
Tài liệu tham khảo:
https://www.healthline.com/health/psychosis#.
