Như chúng ta đã biết, thuốc chống trầm cảm có thể gây ra nhiều tác dụng phụ cho người bệnh, trong đó có tăng cân đột ngột. Thuốc điều trị trầm cảm có đáp ứng khác nhau ở mỗi đối tượng bệnh nhân, và mức độ gây tăng cân cũng khác nhau tùy thuộc nhóm thuốc.
Thuốc điều trị trầm cảm có thể gây tăng cân
Những loại thuốc chống trầm cảm gây tăng cân
Thuốc chống trầm cảm ba vòng
Thuốc chống trầm cảm ba vòng (Tricyclic antidepressants – TCAs) có thể gây tăng cân. Những loại thuốc này bao gồm:
- Amitriptylin
- Amoxapine
- Desipramine
- Doxepin
- Imipramine
- Nortriptyline
- Protriptyline
- Trimipramine
TCAs là một trong số các nhóm thuốc đầu tiên được chấp nhận dùng trong điều trị trầm cảm. Hiện nay, chúng hiếm khi được kê đơn bởi các phương pháp điều trị mới có ít tác dụng phụ hơn. Theo một nghiên cứu năm 1984, tăng cân là một lý do phổ biến khiến người bệnh ngừng điều trị với các thuốc chống trầm cảm thuộc nhóm này.
Tuy nhiên, TCAs có thể có hiệu quả ở những người không đáp ứng với các loại thuốc chống trầm cảm khác, và người bệnh phải chấp nhận những tác dụng phụ không mong muốn của nhóm thuốc này.
Một số thuốc nhóm ức chế monoamine oxidase (MAOIs)
Thuốc ức chế monoaminase oxidase (MAOIs) là thuốc chống trầm cảm đầu tiên được phát triển. Một số thuốc thuộc nhóm này gây tăng cân bao gồm:
- Phenelzin
- Isocarboxazid
- Tranylcypromin
Do các tác dụng phụ, MAOIs thường được kê đơn khi các thuốc chống trầm cảm khác không hiệu quả. Trong số ba dược chất được liệt kê ở trên, phenelzine có nhiều khả năng dẫn đến tăng cân nhất.
Thuốc ức chế tái thu hồi serotonin có chọn lọc (SSRIs)
SSRIs là loại thuốc trị trầm cảm thông thường nhất. Sử dụng lâu dài các thuốc thuộc nhóm này sau đây có thể làm tăng cân:
- Paroxetin
- Sertraline
- Fluoxetine
- Citalopram
Mặc dù một số SSRIs liên quan đến việc giảm cân trong thời gian đầu sử dụng, nhưng việc dùng lâu dài các SSRIs có thể dẫn đến tăng cân. Điều trị kéo dài trên 6 tháng bắt đầu được gọi là sử dụng lâu dài.
Trong các SSRIs được liệt kê ở trên, paroxetine thường liên quan đến tăng cân đối với cả việc sử dụng lâu dài và ngắn hạn.
Một số thuốc chống trầm cảm không điển hình gây tăng cân khác
Mirtazapine là chất đối kháng noradrenergic, một loại thuốc chống trầm cảm không điển hình. Thuốc đã được nhận định là có nhiều khả năng gây tăng cân và tăng sự thèm ăn hơn các loại thuốc khác. Tuy nhiên, mirtazapine ít có khả năng làm cho người ta tăng cân so với TCAs.
Mirtazapine không gây ra nhiều phản ứng phụ như các thuốc chống trầm cảm khác. Các tác dụng phụ khác có thể gây ra bao gồm: Buồn nôn, nôn, rối loạn chức năng tình dục.
Không phải tất cả bệnh nhân dùng thuốc chống trầm cảm đều tăng cân. Một số người có thể bị sút cân trong khi điều trị. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, những lo lắng về vấn đề tăng cân sẽ không ảnh hưởng đến việc lựa chọn thuốc chống trầm cảm cho hầu hết người bệnh của các bác sỹ. Có nhiều tác dụng phụ và các yếu tố cần xem xét khác khi lựa chọn thuốc chống trầm cảm.
Nếu bạn tăng cân khi đang điều trị trầm cảm, thuốc có thể không thực sự là nguyên nhân trực tiếp gây ra sự tăng cân. Ví dụ, tâm trạng cải thiện trong khi dùng thuốc chống trầm cảm có thể làm tăng sự thèm ăn, dẫn đến tăng cân.
Đừng ngưng dùng thuốc điều trị trầm cảm ngay cả khi bạn tăng cân. Bạn cần trao đổi với bác sĩ để tìm ra loại thuốc chống trầm cảm giúp giảm triệu chứng bệnh và không gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Điều này có thể cần một chút kiên nhẫn. Bác sĩ cũng có thể cung cấp cho bạn một số lời khuyên để ngăn chặn sự tăng cân trong khi điều trị trầm cảm.
Giải pháp cho trầm cảm, giảm thiểu sự tăng cân trong khi điều trị
Nếu bạn đang bị trầm cảm và cân nặng đã tăng lên, có thể sau khi giảm cân, bạn sẽ có những chuyển biến tích cực trong điều trị. Nhiều bệnh nhân đã nhận thấy hiệu quả khi có chế độ ăn giảm cân và tập luyện thể thao đều đặn. Tập thể dục không chỉ cần thiết đối với việc duy trì một trái tim khỏe mạnh và chỉ số BMI bình thường, nó cũng góp phần cải thiện sức khỏe tinh thần cho bạn. Hãy bắt đầu với các môn thể thao mà bạn thích, bởi bạn có khả năng gắn bó lâu dài với chúng hơn.
Mặc dù giảm cân và cải thiện tâm trạng là mục tiêu cuối cùng trong điều trị trầm cảm kèm theo béo phì, nhưng hãy lưu ý rằng thuốc chống trầm cảm có thể gây tăng cân và ăn kiêng không đúng cách cũng có thể làm trầm trọng thêm bệnh trầm cảm. Nên nhớ, bác sỹ sẽ là người tư vấn cho bạn chế độ ăn kiêng, tập luyện cũng như sử dụng thuốc điều trị hợp lý để vừa đạt kết quả vừa ít tác dụng phụ.
Một phương pháp mới giúp hỗ trợ điều trị trầm cảm mà không gây béo phì đó là sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên có thành phần hợp hoan bì (vỏ cây hợp hoan). Hợp hoan bì là một vị thuốc đầu tay, được các thầy thuốc đông y dùng chuyên biệt để giúp giảm các triệu chứng cho người bệnh suy nhược thần kinh, trầm cảm, mất ngủ.
Ngày nay, các nhà khoa học đã sử dụng hợp hoan bì làm vị thuốc chính trong sản phẫm hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh, trầm cảm có tên Kim Thần Khang. Sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh, trầm cảm, rối loạn lo âu, đau đầu, mất ngủ, cải thiện triệu chứng của người bệnh an toàn và hiệu quả.
Để hiểu thêm về sản phẩm, chúng ta hãy cùng nghe GS.TS Nguyễn Văn Thông - nói về tác dụng của các thành phần trong thực phẩm chức năng Kim Thần Khang.
Chuyên gia nói về tác dụng của các thành phần trong thực phẩm chức năng Kim Thần Khang.
Trầm cảm và tăng cân có thể đi kèm với nhau vì nhiều lý do, đừng ngưng thuốc hay không chấp nhận điều trị chỉ vì lo sợ tăng cân. Hãy tìm cho mình hướng điều trị phù hợp nhất nhé!
Thanh Thanh.
