Thanh thiếu niên (dậy thì) là lứa tuổi dễ bị tác động về mặt cảm xúc, nhạy cảm với nhiều vấn đề xung quanh, thậm chí có những hành vi kỳ lạ, được cho là do phải đối mặt với chứng rối loạn tâm thần kinh như rối loạn cảm xúc, hoang tưởng, trầm cảm…
Vì sao tuổi dậy thì dễ mắc các chứng rối loạn tâm thần kinh?
Về vóc dáng bên ngoài, khi bước vào tuổi dậy thì, hình thể của các em có sự thay đổi rất lớn: cơ thể phát triển rất nhiều so với trước kia. Con gái ngực to ra, có kinh nguyệt; con trai vỡ tiếng, bắt đầu có ria mép... Nếu cùng lứa tuổi với nhau, em nào có trước tiên những biểu hiện dậy thì sẽ dễ bị bạn bè “hiểu lầm” và bị phân biệt đối xử. Có rất nhiều em khi dậy thì mặt bị mụn bọc, mụn cám rất nhiều, cũng khiến các em lúng túng không biết xử trí thế nào hoặc cảm thấy xấu hổ vì da mặt không còn sáng mịn như trước… Hay sự thay đổi về chiều cao (cao nhanh trong giai đoạn này) cũng có khi làm các em bối rối.
Các em dễ bị sốc và ngại ngùng trước những lời chọc ghẹo của bạn bè, nếu không ai giải thích điều này các em càng dễ bị sốc và hoang mang hơn... Những áp lực về tâm lý của các em nếu không có người giúp giải tỏa thì về lâu dài sẽ ngày càng đè nặng lên, khiến các em có thể có các biểu hiện về rối loạn về hành vi, rối loạn về cảm xúc và rối loạn tâm thần.
Tuổi dậy thì dễ dẫn đến trầm cảm do tác động từ môi trường xung quanh
Những dấu hiệu trẻ bị rối loạn tâm lý hành vi
Các em bị giảm sút về kết quả học hành nhanh chóng, hay than phiền mình không thể nào tập trung ngồi học, trí nhớ giảm. Căng thẳng, dễ bực dọc, đôi lúc tỏ ra hỗn láo với người lớn. Có khi trông em trở nên mệt mỏi, phờ phạc do mất ngủ, đứng ngồi không yên; có những hành vi bất thường như bỏ nhà ra đi, gây hấn với người khác, rối loạn cảm xúc (vui buồn thất thường, cáu gắt, vô cảm, hưng phấn thái quá hoặc rơi vào trạng thái trầm cảm, chán nản)...
Có thể trẻ bị rối loạn suy nghĩ, suy nghĩ lệch lạc từ nhẹ đến nặng. Có trường hợp lúc nào cũng nghĩ rằng có người yêu mình hoặc thấy ai đẹp là tiến đến khen người đó hoặc nói thẳng là thích bạn đó. Có trường hợp sợ bị mắc bệnh gì đó, sợ làm lây bệnh cho người khác dù mình không hề bị bệnh...
Các em có thể chuyển từ rối loạn hành vi sang rối loạn tâm thần với những triệu chứng hoang tưởng và điều này càng làm các em cách biệt về mặt thực thể đối với người khác. Lúc đó, con sẽ có những hành vi và lời nói không phù hợp với thực tế.
Ở giai đoạn dậy thì, cơ thể các em có những thay đổi không chỉ về sinh lý mà còn cả tâm lý. Nhiều khi những sự thay đổi ấy lại khiến các em rơi vào tình trạng không làm chủ được bản thân, dễ sốc và khó có thể thích nghi kịp thời trước sự thay đổi lạ kì từ cơ thể và tâm lý.
Tuổi dậy thì là lứa tuổi chịu nhiều những biến đổi về hình thể, tâm sinh lý phức tạp nhất của đời người, do đó dễ bị khủng hoảng nhất so với các tuổi khác. Chính vì vậy mà các hội chứng tâm lý cũng dễ xảy ra ở lứa tuổi này. Dưới đây là những hội chứng tâm lý mà các em dễ mắc ở tuổi dậy thì.
3 hội chứng rối loạn tâm lý thường gặp ở tuổi dậy thì
Rối loạn cảm xúc
Những biến đổi tâm lý khiến các em nhạy cảm hơn, cảm xúc cũng dễ thay đổi hơn. Rối loạn cảm xúc xảy ra khi có tình trạng rối loạn tại não bộ, gây nên những bất ổn về tinh thần như chuyển từ cảm xúc hưng phấn sang cảm xúc ức chế một cách nhanh chóng hoặc ngược lại, thoắt buồn thoắt vui. Biểu hiện của rối loạn cảm xúc là chán ăn (dù đang đói), mất ngủ, gầy sút, hoạt động chậm chạp, mất tập trung, hay quên, vẻ mặt không tươi tắn... Các em dễ bị sốc trước những lời chọc ghẹo của bạn bè, hay suy diễn đến những trạng thái tiêu cực...
Stress và trầm cảm
Ở độ tuổi nhạy cảm này thường dễ bị áp lực từ học tập, gia đình, bạn bè… Thậm chí, cả những suy nghĩ tiêu cực về vóc dáng hay trình độ cá nhân, những mong muốn vượt quá khả năng của bản thân và gia đình… cũng dẫn đến stress. Khi rơi vào trạng thái stress, các em cảm thấy thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng, lo âu, đau đầu, suy nghĩ luẩn quẩn, giấc ngủ không yên… Chính vì vậy, kết quả học tập của các em thường giảm sút, sức khỏe cũng yếu hơn so với các bạn bình thường.
Trầm cảm là rối loạn tâm thần dễ mắc phải ở lứa tuổi dậy thì do những thay đổi từ lượng hormon trong cơ thể, áp lực từ xung quanh, từ học hành, bố mẹ, thầy cô, bạn bè hay cả từ các chất kích thích..., với nhiều triệu chứng như hay buồn bã, không quan tâm tới mọi thứ xảy ra xung quanh và cả với bản thân, dễ mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, bi quan, sống thu mình, ngại giao tiếp với bạn bè và người thân... Khi bị trầm cảm, các em thường tự cô lập mình với thế giới bên ngoài. Thậm chí, rất nhiều bạn chỉ quan tâm và sống trong thế giới “ảo”. Nguy hiểm hơn, stress và trầm cảm ở tuổi dậy thì còn có thể dẫn đến hành vi tự tử.
Rối loạn tâm lý và hành vi
Ở lứa tuổi dở trẻ em, dở người lớn này, nhiều em tự nghĩ mình kém cỏi, tự ti và mất bình tĩnh. Tự ti dần dần khiến trẻ trở nên e dè, ngại tiếp xúc, không thích bộc lộ, nghi ngờ khả năng của bản thân... Với sức khỏe, tự ti sẽ khiến các em dễ rơi vào trạng thái stress, mệt mỏi thường xuyên, thừa cân... Đây chính là nền tảng đẩy các em rơi vào những hội chứng tâm lý khác như: trầm cảm, hoang tưởng... Ở tuổi này, các em dễ bị tác động từ sách báo, phim ảnh bạo lực, các văn hóa phẩm đồi trụy và cả từ bạn bè xấu. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rối loạn hành vi và gây nên những hậu quả nghiêm trọng như gây thương tích cho người khác, chống người thi hành công vụ, trộm cắp, đua xe mạo hiểm…
Lời khuyên của thầy thuốc
Một trong những phương pháp hỗ trợ điều trị chứng rối loạn lo âu phổ biến nhất hiện nay là liệu pháp nhận thức hành vi. Trong phương pháp này, một tác nhân kích thích từng gây đe dọa. Ví dụ, bệnh nhân mắc chứng sợ nhện sẽ được điều trị bằng cách cho tiếp xúc từ từ với nhện trong điều kiện môi trường không gây nguy hiểm. Quá trình điều trị sẽ khiến bệnh nhân đó mất dần chứng sợ nhện..
Tuy nhiên, phương pháp này có thể sẽ không thực sự hiệu quả đối với các trường hợp tổn thương tâm lý nặng nề từ chính hành vi của họ. Nhiều người trong số này sẽ tiếp tục có biểu hiện rối loạn căng thẳng sau tổn thương tâm lý.
Một nghiên cứu với trẻ em và thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn lo lắng cho thấy chỉ 55 - 60% phản ứng tích cực với liệu pháp nhận thức hành vi hoặc thuốc chống trầm cảm, 81% trong số này có dấu hiệu tích cực khi được áp dụng chữa trị bằng cả hai phương pháp. So với trẻ em hay người lớn, liệu pháp nhận thức hành vi có tác động kém hiệu quả đối với độ tuổi thanh thiếu niên.
Việc sử dụng thuốc tây (chống lo âu, chống trầm cảm) cần được cân nhắc kĩ do những tác hại của nó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của các em về sau. Vì vậy các bậc cha mẹ luôn có xu hướng tìm đến các biện pháp an toàn và cho hiệu quả bền vững hơn. Hiện nay trên nhiều diễn đàn và website uy tín được nhiều bậc phụ huynh và người bệnh chia sẻ kinh nghiệm điều trị bệnh rối loạn cảm xúc, tâm thần kinh bằng một loại thảo dược có tên Kim Thần Khang.
Sản phẩm kết hợp độc đáo từ 8 vị thảo dược quý như: hợp hoan bì, uất kim giúp nâng cao tâm lí, làm thư thái tinh thần, giải trầm uất giúp lấy lại sự tự tin; Ngũ vị tử, viễn chí giúp tăng cường trí nhớ, tăng khả năng tập trung sẽ giúp các em dễ tiếp thu bài vở nhanh chóng; hồng táo, toan táo nhân, soylecithin, vitamin PP giúp dưỡng tâm an thần, nuôi dưỡng phục hồi rối loạn dẫn truyền xung động thần kinh từ đó cải thiện chứng mất ngủ, lo âu, hồi hộp tăng cường chức năng hoạt động vốn có của hệ thần kinh.
Kim Thần Khang được chị Hà ở Đồng Nai sử dụng cho kết quả như mong đợi. Hãy lắng nghe câu chuyện của chị để cảm nhận niềm vui sướng khi chị thoát khỏi căn bệnh trầm cảm hành hạ hơn 15 năm
Giai đoạn dậy thì là thời điểm các em rất cần sự chăm sóc, hướng dẫn của người thân trong gia đình cũng như của các thầy thuốc. Chính sự chăm sóc và điều trị sớm sẽ giúp các em nhanh chóng thoát khỏi những rối loạn hành vi, rối loạn tâm thần. Cha mẹ nên là người bạn thân nhất của con. Khuyến khích con tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội, tránh tiếp xúc với các loại phim ảnh, các trò chơi bạo lực hay văn hóa phẩm đồi trụy... Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho con bằng các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng. Nếu thấy diễn biến tâm lý của con ngày càng theo chiều hướng tiêu cực hơn, thì có thể cho con sử dụng thảo dược Kim Thần Khang chắc chắn bạn sẽ hài lòng về hiệu quả từ loại thảo dược này mang lại.
Thu Phương
